Chcąc wystosować nasz apel dotyczący ratowania zabytkowej Cementowni Grodziec pragniemy jako inicjatorzy projektu w pierwszej kolejności przestawić nasze dotychczasowe przedsięwzięcia dotyczące rewitalizacji obiektów postindustrialnych.

 

“Galeria Szyb Wilson” - przekształcona z szybu węglowego, została powołana do życia dwanaście lat temu w Katowicach - Nikiszowcu, gdy przestrzenie postindustrialne w Europie Środkowej i Wschodniej traciły na dawnym znaczeniu i popadały w ruinę. Wtedy też zapadła decyzja o przeznaczeniu prawie 2 500m² na przestrzeń wystawienniczą, umożliwiając tym samym młodym twórcom rozwijanie swoich pasji i talentów. Inauguracji tak zwanej “Małej Galerii” towarzyszyła grupa “Eco-Industri-Art”, a jej motto brzmiało: “Zanim pochłoną nas piece, o duchowości naszych fabryk”. W jej skład weszli: Johann Bros – prezes firmy “Pro-Inwest”, Monika Paca – prezeska powołanej Fundacji “Eko-Art.SILESIA” oraz Janusz Kuźmicz-Kuźmiński. W dniu 6 kwietnia 2001 roku wernisażem wystawy “Druga Zmiana” grupa ta, rozpoczęła w pełni realizację projektu “Galeria Szyb Wilson”, dając wyraźnie do zrozumienia,iż przemysł ciężki został zastąpiony przez sztukę.

 

Dzięki tej publicznej przestrzeni, która narodziła się z prywatnej inicjatywy budowana jest wspólna płaszczyzna porozumienia artystycznego wynikającego z dziedzictwa poprzemysłowego. Zdobywające coraz większą rzeszę sympatyków przestrzenie postindustrialne stają się dla kolejnego pokolenia realnym odwołaniem do przeszłości określającej charakter i tożsamość regionów poprzemysłowych. Poszukiwanie źródeł i korzeni w nowym ich wymiarze pozwala młodym ludziom na eksperymentowanie z przeszłością,a dawnym pracownikom fabryk, hut, kopalń etc. oraz ich rodzinom na odzyskanie nadziei,że zamieszkiwane przez nich dzielnice będą ponownie tętnić życiem.

 

Przestrzenie byłej Kopalni Wieczorek, które zostały przearanżowane na „Galerię Szyb Wilson” - doczekały się świadomych i zaangażowanych inwestorów, są jednak obiekty, które powinny być ratowane, lecz w wyniku tempa przeobrażeń ekonomiczno-społecznych zapominamy o nich,a ich stan techniczny pogarsza się z każdym miesiącem, utrudniając tym samym proces rewitalizacji lokalnej oraz rewitalizacji społecznej.

Tak też dzieje się z pierwszą w Polsce, a piątą w Europie cementownią zlokalizowaną na terenie dzielnicy Grodziec miasta Będzina w województwie śląskim. Cementownia ta uruchomiona po raz pierwszy w 1857 roku była i jest nadal niezwykle ważnym i interesującym miejscem dla lokalnej społeczności, mediów i artystów. Obiekt ten zasługuje na uwagę i ratunek, bowiem takich monumentalnych przestrzeni, które są świadectwem historycznym i dziedzictwem kulturowym jest w Polsce z roku na rok coraz mniej.  

Inicjatywą twórców „Galerii Szyb Wilson” oraz powołanej Fundacji „Eko-Art SILESIA” jest stworzenie Centrum Sztuki, które zapewniłoby województwu oraz południowej Polsce niezwykły obiekt kultury. Wierzymy, iż taka przestrzeń, spełniająca najwyższe standardy europejskie otworzyłaby nowe możliwości dla sztuki oraz kultury. Projekt pod nazwą „Centrum Sztuki – Cementownia - CSC” pomogłoby również uwrażliwić społeczeństwo regionu na sztukę współczesną wpisaną w zastaną tkankę architektoniczną, pobudzając jednocześnie wyobraźnię twórców i mieszkańców do kolejnych poszukiwań wyrazu artystycznego oraz zastosowania zabytkowych przestrzeni dla nowych idei.

„CSC” przyczynić się może również do: wzbogacenia oferty kulturalnej województwa śląskiego, wypromowania regionu jako ważnego ośrodka kultury w tej części Europy, utrwalenie pozytywnego i nowego obrazu Śląska, sprowadzenia wielu interesujących artystów, którzy będą mogli inicjować działania interakcyjne - społeczne, kulturalne oraz gospodarcze. Pobudzenie artystyczne bowiem pociąga realne i wymierne skutki ekonomiczne dla regionu.

Zyskująca coraz większą popularność w Europie turystyka kulturalna mogła by w obrębie województwa śląskiego silnie promować turystykę industrialną i odwrotnie, generując wzmożoną liczbę odwiedzających Śląsk oraz umacniając obydwie gałęzie turystyczne. Przedsięwzięcie to jednak możemy postrzegać i rozpatrywać tylko jako projekt ponadregionalny, bowiem narzuca to sama skala obiektu.  

Inicjatorzy „Centrum Sztuki Cementowania” pragną uratować od zapomnienia Cementownię, która sama w sobie jako obiekt stanowi dzieło sztuki i świadectwo możliwości technologicznych człowieka - kreatora. Dlatego też zwracamy się z prośbą o wsparcie tej inicjatywy oraz projektu.

Korzystając z naszych doświadczeń w realizacji podobnych przedsięwzięć („Galeria Szyb Wilson” oraz Browar Mokrskich w Szopienicach) i co ważne przeprowadzonych z sukcesem pragniemy współtworzyć ten niezwykły projekt. Zatrudniając wyspecjalizowaną kadrę profesjonalistów oraz pasjonatów poprzemysłowej tkanki architektonicznej możemy zapewnić odpowiednie zaplecze koncepcyjno-wykonawcze realizując ten projekt w stopniu bądź gestora, bądź na podstawie partnerstwa publiczo-prywatnego lub innych możliwości gospodarczych.

Po tegorocznych warsztatach charette, zorganizowanych w dniach 20 – 23 kwietnia przez Urząd Miejski w Będzinie możemy śmiało stwierdzić, iż proponowany przez nas projekt zagospodarowania przestrzennego tego obiektu cieszy się zainteresowaniem i pozytywnym odbiorem zarówno wśród mieszkańców jak i lokalnych mediów.


Apelujemy zatem o ochronę tego niepowtarzalnego zabytku - Cementowni wykorzystując jej potencjał lokalizacyjny (usytuowanie w centralnym punkcie województwa śląskiego) oraz architektoniczny przekształcając ją w „Centrum Sztuki Cementownia”.

 

  

Z wyrazami szacunku, 

 

Monika Paca                                               Johann Bros      

Prezeska Fundacji                                       Prezes „Pro Inwest”„Eko-Art SILESIA”       

 

Przewodniczący Rady Programowej               „Galerii Szyb Wilson” i „Eko-Art SILESIA

Współtwórczyni Galerii Szyb Wilson                Współtwórca Galerii Szyb Wilson